Giới thiệu lịch sử
Nguồn gốc từ “tatami” trong tiếng Nhật là từ một động từ tatamu, nghĩa là gấp hoặc chất đống. Điều này cũng khiến ta liên tưởng đến những chiếc chiếu tatami thuở sơ khai mỏng và có thể được gấp lại khi không sử dụng hoặc chất thành từng đống cất trong nhà kho.
Thuở xa xưa, tatami là một mặt hàng xa xỉ chỉ dành cho những người có địa vị cao quý. Việc sản xuất và sử dụng chiếu tatami có từ thời Jomon từ 13.000 TCN đến 300 TCN dưới dạng mushiro, một tấm chiếu được dệt từ các vật liệu gồm rơm, cói và sợi tre.
Chiếu tatami được sử dụng ngày nay bắt nguồn từ thời Nara trong giai đoạn từ năm 710 đến năm 794 sau Công nguyên và thời Heian từ năm 794 đến năm 1185 sau Công nguyên, nơi vật liệu trải sàn này được sử dụng trong khu vực ngồi và ngủ trong nhà.
Sàn nhà truyền thống ở Nhật Bản không hoàn toàn lót chiếu tatami cho đến giữa Thời Kamakura năm 1250 sau Công nguyên và một lần nữa, sự xa xỉ này chỉ dành cho những người giàu có.
Dân thường chỉ bắt đầu trải sàn bằng chiếu tatami từ giữa Thời Edo từ năm 1681 đến năm 1780 sau Công nguyên sau khi bùng nổ sản xuất igusa, trong tiếng Anh gọi là cỏ cói mềm, trong Thời Azuchi-Momoyama từ năm 1567 đến năm 1603 sau Công nguyên. Igusa là loại vật liệu chính để làm mặt chiếu tatami.
Vật liệu
Igusa hay còn gọi là cói được chọn để làm chiếu tatami do khả năng duy trì độ cứng khi được dệt quanh lõi rơm. Ở Nhật Bản, igusa còn được gọi là toshinso.
Loại vật liệu tự nhiên này đã được sử dụng do sự sinh trưởng dồi dào trên khắp Nhật Bản – igusa có ở khắp mọi nơi từ đảo Hokkaido ở phía Bắc đến đảo Okinawa ở phía Nam nơi chúng phát triển trong hoặc gần các vùng nước như hồ, đồng lầy, đầm lầy và sông ngòi.
Igsusa được dùng để sản xuất chiếu tatami thường được thu hoạch từ ruộng lúa vào tháng 7 và điều này góp phần giải thích tại sao chiếu tatami lại tỏa ra mùi cỏ và có màu xanh lục khi mới đan.
Công dụng
Mặc dù theo truyền thống, chiếu tatami là vật liệu trải sàn nhà ở Nhật Bản, nhưng những năm gần đây truyền thống này đã bị mai một đi nhiều do khó lau chùi vệ sinh cũng như chi phí bảo trì và thay thế tốn kém. Dù vậy, nhiều gia đình ở Nhật vẫn thường có một phòng trải chiếu tatami và những phòng như vậy được gọi là washitsu hoặc phòng trải chiếu tatami Nhật.
Kích thước
Chiếu Tatami đã rất phổ biến trong mọi ngôi nhà trên khắp Nhật Bản đến nỗi ngành bất động sản Nhật đã dùng kích thước chiếu Nhật Bản làm đơn vị tiêu chuẩn khi đo kích thước của một căn phòng, căn hộ hoặc ngôi nhà. Đơn vị đo lường này, được gọi là jo, thường được dùng khi mô tả trong mục cho thuê nhà ở và căn hộ – ví dụ: bất động sản cho thuê của Village House có kích thước từ 10jo hoặc 10 chiếu tatami, tức là kích thước trung bình của loại căn hộ 1K ở các thành phố của Nhật Bản
Kích thước chiếu tatami không thống nhất trên khắp nước Nhật mà có sự khác biệt tùy theo từng vùng:
- Ở Tokyo, chiếu tatami có kích thước 0,88m x 1,76m và được gọi là Edoma Tatami
- Ở Nagoya, chiếu tatami có kích thước 0,99m x 1,91m và được gọi là Kyoma Tatami
- Ở Nagoya, tatami có kích thước 0,91m x 1,82m và được gọi là Aionma Tatami
Tính đa năng
Chiếu tatami là một vật liệu trải sàn đa năng vì có tính đàn hồi và khả năng cách nhiệt chống nóng. Igusa cũng có đặc tính chống vi khuẩn, các nghiên cứu về loại cói này đã chỉ ra rằng nó có thể giảm thiểu sự lây lan của các bệnh như E. coli và salmonella.
Sàn trải chiếu Tatami cũng có tác dụng như một loại máy tạo độ ẩm và hút ẩm tự nhiên – tương tự như một miếng bọt biển, nó hút ẩm khi không khí ẩm và giải phóng hơi ẩm khi không khí khô, giúp ổn định độ ẩm trong nhà.
Mùi hương cỏ và sắc xanh lục của tatami cũng được cho là tạo ra một môi trường thanh thản, nhẹ nhàng và an toàn. Điều này khiến nhiều phòng trải chiếu tatami trở thành phòng chơi hoặc khu vực dành riêng cho trẻ em, phòng ngủ trưa, phòng học, phòng giải trí cho khách, không gian tập yoga hoặc thiền hoặc nơi gia đình đặt bàn thờ.
Nếu bạn đang muốn thuê một bất động sản qua Village House và quan tâm đến các phòng trải chiếu tatami, vui lòng hỏi trực tuyến hoặc trực tiếp các môi giới của chúng tôi.
Futon
Futon là một loại nệm ngủ truyền thống của Nhật, gồm một nệm (shikibuton) có thể gấp lại được và một chăn (kakebuton). Futon thường đi chung với phòng trải chiếu tatami vì truyền thống ngủ trên sàn ở Nhật Bản.
Futon phải được hong gió và phơi nắng thường xuyên để ngăn nấm mốc và bọ ve. Thế nên bạn sẽ rất dễ bắt gặp hình ảnh futon được phơi ở ngoài ban công trong những ngày nhiều nắng.
Vì nệm futon gấp được nên ban ngày chúng thường được gấp cất gọn để phòng trải chiếu tatami được dùng cho công năng khác, và đến tối, sau bữa ăn, chúng lại được đem ra dùng.
Tủ kiểu Nhật
Tủ kiểu Nhật được gọi là oshiire, nằm sâu trong tường, thường dùng để cất futon, chăn, gối hoặc makura, nệm ngồi có tên gọi là zabuton hoặc những loại chăn ga gối nệm khác.
Oshiire thường có kích thước bằng 1 tatami và có 2 ngăn tủ – tủ trên và tủ dưới – phân chia bằng một cái kệ ở giữa. Cửa oshiire là cửa trượt và khi đóng thì thành một bức tường.
Bàn thấp
Bàn thấp hoặc bàn ngồi dưới sàn thường được sử dụng trong các phòng trải chiếu tatami vì ở Nhật mọi người thường ngồi trên sàn. Một số người có thể dùng zabuton hoặc đệm ngồi trên sàn thay vì ngồi trực tiếp trên chiếu tatami.
Vào mùa đông, người Nhật dùng một loại bàn thấp được sưởi ấm được gọi là kotatsu. Một máy sưởi được lắp bên dưới bàn và được phủ một tấm chăn, sau đó người ngồi sẽ phủ tấm chăn này lên chân để giúp giữ ấm trong mùa đông.
Giữ gìn bảo quản
Sàn trải chiếu tatami nổi tiếng là cần được giữ gìn cẩn thận, khiến mức độ phổ biến của chúng trong thời gian gần đây ngày càng mai một đi. Chiếu Tatami có tuổi thọ trung bình từ 5 đến 6 năm, sau đó màu của chúng sẽ nhạt dần từ màu xanh lục của cỏ ngả dần sang màu nâu vàng. Khi sàn trải chiếu tatami bắt đầu có dấu hiệu hư hỏng, khả dĩ nhất là lật lại mặt kia hoặc thay chiếu mới.
Sàn trải chiếu tatami cũng khó lau chùi vì cói igusa hút và hấp thụ những thứ như bụi bẩn và chất lỏng. Điều này có nghĩa là phải thường xuyên vệ sinh thì các phòng trải chiếu tatami mới sạch sẽ, không có vết bẩn và không có mối mọt.
Chất liệu chiếu tatami cũng nhạy cảm với độ ẩm, dẫn đến sự phát triển của nấm mốc nếu không có kế hoạch vệ sinh thường xuyên.
Để vệ sinh sàn trải chiếu tatami, có thể sử dụng máy hút bụi có phụ kiện chuyên dụng cho chiếu tatami hoặc mua cây lau nhà chuyên dụng cho chiếu tatami. Một cách khác là lau thủ công bằng vải khô. Điều quan trọng cần lưu ý là khi hút bụi hoặc lau chiếu tatami là phải lau/hút theo hướng của cói để giảm thiểu và tránh làm hỏng sợi cói.